Trong những năm gần đây, việc cảnh báo nguy cơ không được cấp chứng nhận quyền sử dụng khi mua đất xen kẹt ngày càng được quan tâm.Chính vì nhu cầu muốn xây dựng lại cho khang trang hơn nhưng lại không đươc chấp nhận vì đất chưa chuyển đổi mục đích, không có sổ đỏ.

Canh bạc may rủi

Tình trạng pháp lý có vấn đề không khiến khách hàng của các thửa đất xen kẹt, nhất là những người ở các tỉnh lẻ về Hà Nội lập nghiệp chùn bước. Tất nhiên, có nhiều người may mắn vì làm được sổ đỏ, nhưng cũng không ít người rơi vào cảnh “tiền mất tật mang” vì mua loại đất này là canh bạc trông chờ vào may rủi.

Điểm thu hút khách của loại đất xen kẹt là giá bao giờ cũng thấp hơn nhiều lần so với đất thổ cư cùng địa bàn, chỉ khác về vị trí, thế đất và… tính pháp lý.

Gõ cụm từ mua đất xen kẹt, ngay lập tức xuất hiện hàng loạt lời mời trên các trang mạng với nội dung gần giống nhau như: “Bán đất xen kẹt diện tích từ 38 - 42 m2, vị trí cực đẹp tại phường Tây Mỗ - quận Nam Từ Liêm - Hà Nội. Xây nhà cấp 4 ở ngay, cách Đại Lộ Thăng Long - đường Láng Hòa Lạc 800 m, nhìn thẳng sang sân vận động và Khu đô thị Mỹ đình, cách khoảng 1,6 km. Cách Big C - Trần Duy Hưng - Khu Trung Hòa Nhân Chính 3,5 km...

Mua đất xen kẹt nguy cơ " Tiền mất tật mang"

Mặt tiền là đường bê tông rộng 5m (ô tô khách 24 chỗ đi lại bình thường). Đất nằm xen kẹt trong khu dân cư ổn định, xung quanh là khu nhà ở thổ cư, đất có nhà cấp 4, hàng rào bao chung quanh, người mua được xây nhà cấp 4 ở ngay.

Đất không nằm trong quy hoạch, đã chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất vườn trồng cây lâu năm, giấy tờ mua bán có xác nhận pháp lý đầy đủ. Hiện tôi đang cần tiền gấp nên bán giá hợp lý từ 5 triệu đồng/m2 tùy lô và vị trí. Liên hệ trực tiếp chủ đất: 0988839…”.

Chia sẻ với phóng viên Báo Đầu tư Bất động sản, chị Nga (quê ở Hải Dương), người mua 40 m2 đất xen kẹt ở đường K3 (Bắc Từ Liêm) cho biết, gia đình đã mua được hơn 3 năm nay, giấy tờ chỉ viết tay là đất sử dụng từ năm 1992, không tranh chấp. Và để dựng được căn nhà cấp 4, lợp fipro xi măng, gia đình đã phải tìm đủ mọi cách quan hệ và phải xây chớp nhoáng trong đêm. Tuy nhiên, đến việc làm sổ đỏ thì cả một vấn đề.

Mảnh đất này lúc mua đã gần 200 triệu đồng, giờ có nhu cầu muốn xây lại cho khang trang hơn nhưng cũng không được, vì đất chưa chuyển đổi mục đích, không có sổ đỏ. Mà có bán thì cũng khó vì giờ người mua quan tâm là độ an toàn, tính pháp lý, có làm được sổ đỏ hay không.

Cùng cảnh này, anh Dũng (quê ở Thanh Hóa) cũng mua hơn 50 m2 ở Mễ Trì Thượng với giá 200 triệu đồng gần 4 năm nay, nhưng gia đình vẫn phải đi ở nhờ vì đất không xây được nhà, không làm được sổ đỏ, mà có nhà bán giá rẻ cũng chẳng xong.

May mắn hơn các trường hợp trên là anh Số (quê Thanh Hóa), nhờ có “quan hệ” nên khi mua 40 m2 đất xen kẹt ở Định Công lại đúng dịp phường, quận làm hồ sơ cấp lại sổ đỏ, nên anh đã “vớ bở” và xây được nhà 3 tầng khang trang.

Rủi ro giấy chứng nhận

Trong những năm qua, không ít cảnh báo về nguy cơ không được cấp chứng nhận quyền sử dụng khi mua đất xen kẹt đã được nhắc tới. Về bản chất, đất xen kẹt là loại đất vườn, đất nông nghiệp (chưa được công nhận là đất ở) nằm trong khu dân cư, hoặc đất dư ra sau quy hoạch. Đây là loại đất không được cấp sổ đỏ, hình thức chuyển nhượng chỉ thông qua giấy tờ viết tay. Ngoài ra, đất xen kẹt cũng được hiểu là loại đất bao gồm vườn ao và đất nông nghiệp xen kẹt.

Về điều kiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất xen kẹt sang đất ở, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội có văn bản hướng dẫn, nêu rõ các hộ gia đình, cá nhân muốn xin chuyển mục đích sử dụng đất phải là đối tượng chấp hành tốt pháp luật về đất đai ở địa phương, có văn bản cam kết bàn giao cho các tổ chức quản lý chuyên ngành phần diện tích đất nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng, đê, kênh mương, di tích lịch sử văn hóa hoặc công trình an ninh quốc gia, thoát lũ..; phải bàn giao cho UBND xã phường, thị trấn phần diện tích đất nằm trong phạm vi chỉ giới mở đường quy hoạch, lối đi chung cũng như nộp nghĩa vụ tài chính đầy đủ khi được chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất.

Tuy nhiên, trên thực tế những trường hợp mua đất xen kẹt lại “ngại” thực hiện vì đa phần đều là những người nghèo, không có khả năng tài chính nên chấp nhận nguy cơ mất trắng để đổi lấy chỗ chui ra chui vào giữa thủ đô đất đắt như vàng. Và không ít người trong số này đang hy vọng những đổi mới về chính sách thông thoáng hơn trong việc kê khai, làm sổ cho các thửa đất xen kẹt của TP.Hà Nội sẽ giúp họ hợp thức hóa chỗ ở của mình